Kế thừa, phát huy truyền thống vẻ vang, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của MTTQ Việt Nam, đáp ứng yêu cầu của đất nước trong giai đoạn mới

Cách đây 89 năm, ngày 18/11/1930 Hội Phản đế đồng minh, hình thức tổ chức đầu tiên của Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam ra đời do Đảng Cộng sản Việt Nam và lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc khởi xướng và lãnh đạo, đánh dấu sự phát triển về chất phong trào đoàn kết yêu nước của nhân dân ta trong cuộc đấu tranh chống thực dân đô hộ và bè lũ tay sai.

Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn. Ảnh: Quang Vinh.

Kế tục sự nghiệp cách mạng của Hội Phản đế đồng minh và của Mặt trận Dân chủ Đông Dương, Mặt trận Việt Minh đã tập hợp các tầng lớp nhân dân, các đảng phái yêu nước và các tổ chức cứu quốc, đoàn kết, động viên toàn dân vùng lên giành chính quyền, đưa Cách mạng tháng Tám đến thắng lợi, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, nay là nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đoàn kết trong Mặt trận Liên Việt, Nhân dân và quân đội ta đã làm nên chiến dịch Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, tiến hành xây dựng và bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa, làm hậu phương vững chắc cho tiền tuyến lớn miền Nam. Đoàn kết trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, trong Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam và Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hoà bình Việt Nam, nhân dân và quân đội ta tiến hành cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, hoàn thành cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân, tiến lên chủ nghĩa xã hội.

Bước vào thời kỳ xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với tính chất là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài; là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Được tư tưởng Hồ Chí Minh dẫn đường, vận dụng sáng tạo các quan điểm chỉ đạo của Đảng, cụ thể hoá bằng Nghị quyết của các Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương, ý thức được vai trò, trách nhiệm của Mặt trận trước nhân dân, trước lịch sử, trên cơ sở vị trí, chức năng và nhiệm vụ được quy định trong Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, năm năm qua (2014-2019), Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phát huy thuận lợi, nỗ lực khắc phục khó khăn, phấn đấu thực hiện thắng lợi các chương trình hành động do Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ VIII đề ra và đã đạt được kết quả quan trọng: Khối đại đoàn kết toàn dân tộc không ngừng được củng cố và phát huy, đồng thuận xã hội được tăng cường. Thông qua các cuộc vận động, phong trào thi đua đã khơi dậy mạnh mẽ tinh thần thi đua, lao động sáng tạo của các tầng lớp nhân dân, tham gia phát triển kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, giảm nghèo bền vững. Công tác giám sát và phản biện xã hội, xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước đạt kết quả tích cực; vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí được tăng cường. Hoạt động đối ngoại nhân dân của Mặt trận và các tổ chức thành viên ngày càng mở rộng, đóng góp hiệu quả cùng công tác đối ngoại của Đảng, ngoại giao Nhà nước. Hoạt động của Mặt trận ngày càng đổi mới và hướng mạnh về cơ sở, việc hoàn thiện cơ chế, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, tạo tiền đề quan trọng để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Mặt trận trong thời kỳ mới.

Chúng ta vui mừng về những thành tựu quan trọng của đất nước đã đạt được trong thời gian qua: Kinh tế vĩ mô ổn định; quy mô và tiềm lực kinh tế tăng lên. Giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ tiếp tục được đổi mới. Các lĩnh vực văn hoá, xã hội, quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường ngày càng được coi trọng và có tiến bộ. Quốc phòng, an ninh được giữ vững và tăng cường; đối ngoại đạt nhiều thành tựu nổi bật. Sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố, dân chủ xã hội chủ nghĩa tiếp tục được phát huy. Xây dựng Nhà nước tiếp tục được đẩy mạnh, hiệu lực và hiệu quả hoạt động được nâng lên. Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng được đẩy mạnh toàn diện, quyết liệt, đạt nhiều kết quả quan trọng. Thế và lực, sức mạnh tổng hợp của đất nước, niềm tin trong nhân dân được củng cố, tạo tiền đề cho phát triển nhanh và bền vững đất nước trong thời gian tới.

Tuy nhiên, tình hình thế giới và khu vực đang diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư phát triển mạnh mẽ, tác động sâu rộng, đa chiều đến chính trị, xã hội, kinh tế của thế giới. Khoa học, công nghệ, đổi mới, sáng tạo ngày càng trở thành nhân tố quyết định đối với năng lực cạnh tranh của mỗi quốc gia; phát triển các siêu đô thị, đô thị thông minh, chuyển dịch sang năng lượng tái tạo, năng lượng xanh là xu thế rõ nét hơn trong thời kỳ mới. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn gay gắt, ngày càng phức tạp; gia tăng chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch, chủ nghĩa cường quyền nước lớn và dân tộc thực dụng; xung đột thương mại; tranh chấp địa chính trị, nhất là biển, đảo, khủng bố, bạo loạn, “diễn biến hòa bình” là những thách thức lớn đối với nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc; Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình; Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn và các chức sắc, chức việc tôn giáo có đóng góp tiêu biểu trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ảnh: Quang Hiếu.

Ở trong nước, kinh tế - xã hội phát triển nhưng chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của đất nước và còn nhiều khó khăn, hạn chế; nền kinh tế còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, khả năng chống chịu, thích ứng với tác động bên ngoài còn yếu; quy mô nền kinh tế còn nhỏ, năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp. Sức ép lớn về nhu cầu xây dựng kết cấu hạ tầng, đô thị, việc làm, nhà ở, dịch vụ y tế, giáo dục và xử lý ô nhiễm môi trường còn nhiều vấn đề nhân dân chưa hài lòng; diễn biến phức tạp của biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh tác động tiêu cực, trực tiếp đến tất cả các vùng miền, lĩnh vực, đến sản xuất, đời sống nhân dân và sự phát triển của đất nước. Các thế lực thù địch không ngừng tiến hành các thủ đoạn chống phá Đảng, Nhà nước, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Những diễn biến phức tạp trên Biển Đông đặt ra những thách thức lớn đối với nước ta.

Trước bối cảnh đó, Mặt trận cần nhận diện đầy đủ, sâu sắc những thuận lợi, khó khăn, thời cơ, thách thức của đất nước để xác định nhiệm vụ; quán triệt sâu sắc quan điểm: Nhân dân là trung tâm, là chủ thể của sự nghiệp đổi mới, mọi hoạt động phải thực sự xuất phát từ nguyện vọng, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, vì “ấm no, hạnh phúc và sự hài lòng của nhân dân”, đồng thời khơi dậy khát vọng, mọi tiềm năng, nguồn lực, nhất là nguồn lực nội sinh, góp phần tích cực để đất nước phát triển nhanh, bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc. Trong giai đoạn tới, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiếp tục thực hiện hiệu quả một số nội dung cơ bản như sau:

1. Nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của Mặt trận là tiếp tục mở rộng và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, bảo đảm sự đồng thuận, thống nhất cao về tư tưởng và hành động trong thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Lấy xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, độc lập, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” làm mục tiêu xuyên suốt, làm điểm tương đồng. Đoàn kết trong Mặt trận là đoàn kết lâu dài, đoàn kết chân thành, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ; đấu tranh chống những nhận thức sai trái, lệch lạc, thái độ định kiến, hẹp hòi; đồng thời chống khuynh hướng đoàn kết một chiều, đoàn kết vô nguyên tắc; lấy lực lượng tiên tiến để lôi cuốn, thuyết phục bộ phận chậm tiến là trong những biện pháp hữu hiệu để tăng cường sự đoàn kết trong Mặt trận.

2. Bám sát thực tiễn của đất nước, dự báo đúng tình hình, chủ động phối hợp giải quyết những thách thức, những vấn đề mới phát sinh của đất nước; lắng nghe, tiếp thu ý kiến xây dựng, phản biện tích cực của nhân dân để kịp thời tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền cho hiệu quả. Phối hợp xử lý kịp thời các vấn đề phức tạp nảy sinh từ cơ sở. Thể hiện rõ vai trò là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân. Quan tâm hơn nữa công tác dân tộc, tôn giáo, thường xuyên chăm lo đối với già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng, có giải pháp phòng ngừa, đấu tranh với các thủ đoạn thù địch, lợi dụng vấn đề “dân tộc, tôn giáo” nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

3. Tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; chủ động, tích cực cùng Nhà nước thể chế hóa các định hướng chính sách đối với các giai cấp và tầng lớp, đảm bảo bình đẳng và công bằng xã hội, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; thực hành dân chủ gắn liền với tăng cường trật tự, kỷ cương, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật. Thực hiện tốt hơn nữa việc vận động, tập hợp, đoàn kết rộng rãi cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, động viên mọi người hướng về Tổ quốc, tuỳ theo sức mình góp phần xây dựng quê hương, đất nước giàu mạnh.

4. Thông qua các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước, Mặt trận các cấp tuyên truyền, động viên nhân dân giúp nhau phát triển kinh tế, giảm nhanh hơn nữa tỷ lệ hộ nghèo, vươn lên làm giàu; mọi người đều được hưởng thành quả của phát triển, không để ai bị bỏ lại phía sau. Mọi người phấn đấu lập thân, lập nghiệp, xây dựng gia đình, ấm no, hạnh phúc, tiến bộ; ứng xử văn minh, lan toả những nghĩa cử, hành động đẹp, nhân văn trong cộng đồng, xây dựng khu dân cư sáng - xanh - sạch - đẹp. Các tầng lớp nhân dân, các thành phần kinh tế đồng tâm, hiệp lực, đóng góp trí tuệ, tài năng, sáng tạo, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự trị an của mỗi địa phương và trong cả nước.

5. Động viên nhân dân phát huy quyền làm chủ, tích cực tham gia xây dựng Nhà nước trong sạch, vững mạnh, bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Nâng cao kết quả công tác giám sát, phản biện xã hội; phối hợp giải quyết kịp thời, kết quả đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân; thực hiện phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Tích cực tham gia xây dựng chỉnh đốn Đảng, tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII gắn với việc thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

6. Bác Hồ kính yêu đã dạy “Cán bộ là gốc của mọi công việc, muôn việc thành công hay thất bại đều là do cán bộ tốt hay kém”. Mặt trận cần phải nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cấp, trước hết cán bộ chuyên trách phải là những người tiên phong về nhận thức, gương mẫu trong hành động; năng động, sáng tạo, biết lắng nghe ý kiến của nhân dân, dám chịu trách nhiệm trước nhân dân, không đùn đẩy, né tránh khi thực hiện công việc. Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, hướng mạnh về cơ sở, địa bàn dân cư, xây dựng cộng đồng dân cư tự quản, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn thăm hỏi bà con huyện Mường Tè, Lai Châu. Ảnh: Quang Vinh.

Kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng ta khắc ghi căn dặn của Người: “Chính sách Mặt trận là một chính sách rất quan trọng. Công tác Mặt trận là một công tác rất quan trọng trong toàn bộ công tác cách mạng”; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tin rằng các cấp uỷ Đảng tiếp tục quan tâm hơn nữa đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ Mặt trận, kết hợp thực hiện tốt chế độ tập trung dân chủ trong Đảng với chế độ hiệp thương dân chủ trong tổ chức Mặt trận; các cấp chính quyền tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc cùng cấp thực hiện đầy đủ Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đảm bảo những điều kiện thuận lợi cho Mặt trận hoạt động. Mỗi cán bộ trong bộ máy của Đảng, chính quyền, Mặt trận, ai cũng tôn trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân, có trách nhiệm với nhân dân, “lắng nghe dân nói, nói cho dân hiểu, làm cho dân tin”.

Tự hào về truyền thống cách mạng vẻ vang của Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam, với quyết tâm mới, khí thế mới, hướng về tương lai tươi sáng của dân tộc, Đại hội IX Mặt trận Tổ quốc Việt Nam kỳ vọng, tin tưởng vững chắc vào sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, vào những quyết sách đúng đắn, hiệu quả, kịp thời, mạnh mẽ của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các cấp uỷ đảng; những quyết định và sự quản lý, chỉ đạo, điều hành nhạy bén, quyết tâm, quyết liệt, chủ động của Quốc hội, Chính phủ và chính quyền các cấp, sự phối hợp đồng bộ của cả hệ thống chính trị, cùng với khát vọng, lòng tự hào, tự tôn dân tộc, ý chí tự lực, tự cường, đổi mới sáng tạo, tinh thần yêu nước, sự tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân, sự đồng tình, ủng hộ của quốc tế…nhất định đất nước ta sẽ vượt qua mọi khó khăn, thử thách, vững bước trên con đường phát triển nhanh, bền vững, có nền công nghiệp hiện đại, theo định hướng xã hội chủ nghĩa, vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Trần Thanh Mẫn
(Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam)